به قلم: مجید ز.
پیشگفتار
در کبوترداری مدرن مسیر زندگی یکساله‌ی کبوتر به بخش‌های مختلف تقسیم‌بندی می‌شود، همانند جوجه‌کشی، رفتار با جفت‌ها قبل و بعد از جوجه‌کشی، رفتار با جوجه‌ها، تمرینات، پرریزی و الخ. یک کبوتردار با استانداردهای جهانی موظف است نحوه‌ی رفتار با هر یک از این بخش‌ها را به‌طور زیربنایی و علمی بداند و از موارد پایه و نیز ریزه‌کاری‌های هر بخش شناختی کافی داشته باشد. تنها از راه کسب معلومات هم‌طراز با استانداردهای جهانی است که می‌شود کبوترانی تندرست و با کیفیت تولید کرد و نسل آن‌ها را بهینه ساخت.
پرریزی نیز یکی از بخش‌های عمده در زندگی سالیانه‌ی کبوتر است که از اهمیتی بیش از آن‌چه عامه باور دارد برخوردار است. واقعیت این است که شناخت کافی از پرریزی و نحوه‌ی صحیح و علمی رفتار با کبوتر در این مرحله، پرنده را برای فصل جوجه‌کشی و پرش بیمه می‌کند. در مقابل، ضعف معلومات و بی‌توجهی به این مرحله می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به سلامت جسمی و روانی کبوتر وارد آورد.
پرریزی (لک) چیست؟
پرریزی در کبوتر یا به‌اصطلاح «توی لک رفتن» یکی از مراحل طبیعی و تکاملی زندگی کبوتر است که همه‌ساله در آغاز فصل گرما (حدوداً اواخر خرداد ماه یا اوایل تیر، بسته به گرمای محل) و با تغییرات هورمونی در پرنده به آرامی آغاز می‌شود و در مردادماه شدت گرفته و تا انتهای مرداد و گاه شهریور ادامه پیدا می‌کند. توی لک رفتن نه‌تنها پرهای نو و با کیفیت را جایگزین پرهای کهنه می‌کند، بلکه نشانی از دگردیسی درونی در پرنده است، همچون پلی که پرنده را از یک مرحله به مرحله‌ی دیگر زندگی و سن‌گیری هدایت می‌کند.
برخلاف خرافات رایج که پرریختن کبوتر را نمی‌پسندیدند یا گاه علامت بیماری می‌دانستند و با استفاده از انواع داروها و این اواخر حتا استفاده از مشتقات استروید (ماده‌ی مخدر دوپینگ) سعی در کندکردن یا حتا جلوگیری از توی لک رفتن کبوتر داشتند، پرریزی نه‌تنها نشاندهنده‌ی ضعف یا کسالت در کبوتر نیست، بلکه خود نشانی از سلامت کامل پرنده است. به همین خاطر، اگر کبوتری توی لک نرفت یا پرریزی‌اش با کندی انجام شد، بایستی به سلامت آن شک کرد.
وضعیت روحی و جسمی کبوتر
دوران پرریزی یکی از پراسترس‌ترین بخش‌های زندگی کبوتر است. از لحاظ روانی، کبوتر در هنگام پرریزی به‌شدت تحت فشار است و توی خود می‌رود و از فعالیت بدنی آن به حد چشمگیری کاسته می‌شود. در این زمان، حجم عمده‌ی نیروی بدنی کبوتر صرف ساخت پرهای جدید می‌شود. از این رو، نه تنها بدن کبوتر ضعیف می‌شود، بلکه سیستم ایمنی پرنده نیز دچار ضعف جدی خواهد شد و طبعاً پرنده از هر زمان دیگر در مقابل بیماری‌ها آسیب‌پذیرتر خواهد بود.
در برخورد با هنگامه‌ی پرریزی کبوتر، وظیفه‌ی کبوتردار این است که شرایطی فراهم آورد که:
یک: از بیماری‌ها پیشگیری شود.
دو: قوای بدنی کبوتر نزول نکند و در سطح متعادل بماند.
سه: سیستم ایمنی تقویت شود.
چهار: جنس پرهای نو از مرغوبیت کافی برخوردار باشد.
ادامه‌ی خواندن… “چگونگی رفتار با کبوتران در دوره‌ی پرریزی (لک)”
